کاربرد ابزار دقیق

در صنایع مختلفی مانند پتروشیمی، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و کارخانه‌های تولیدی، اندازه‌گیری و کنترل کمیت‌های فیزیکی مثل دما، فشار، سطح، جریان سیال، غلظت، جابه‌جایی، سرعت، لغزش و… نقش بسیار حیاتی دارد. این کار با کمک تجهیزات ابزار دقیق صنعتی انجام می‌شود.

ابزار دقیق (Instrumentation) شامل مجموعه‌ای از تجهیزات الکترونیکی، الکتریکی و مکانیکی است که وظیفه آن‌ها اندازه‌گیری، نظارت، ثبت و کنترل پارامترهای حیاتی در فرایندهای صنعتی است.

در یک سیستم کامل ابزار دقیق، تجهیزات متنوعی به کار گرفته می‌شود. برخی از پرکاربردترین تجهیزات ابزار دقیق عبارتند از:

• گیج‌های فشار و دما
• ترانسمیترها
• سوئیچ‌ها
• کنترلرها
• فلومترها و سطح‌سنج‌ها
• تجهیزات پرتابل ابزار دقیق برای تست و کالیبراسیون در محل

در یک سیستم کامل ابزار دقیق، تجهیزات متنوعی به کار گرفته می‌شود. برخی از پرکاربردترین تجهیزات ابزار دقیق عبارتند از:

 

1-گیج‌ها (Gauges)

جهت اندازه گیری کمیت های فیزیکی موجود در سایت استفاده می شود به نحوی که این تجهیزات کمیت فیزیکی مورد نظر را به صورت محلی اندازه گیری می کنند و آن را به اتاق کنترل (CCR) انتقال نمی دهند.

در فیلم زیر با کالیبره گیج فشار آشنا می شوید.

 

 

2-ترانسمیترها (Transmitters)

 

ترانسمیتر ها نیز همانند گیج کمیت های فیزیکی را اندازه گیری می کنند با این تفاوت که آنها از طریق یک مدار الکتریکی و تحت سیگنال جریان (معمولا 20-4 mA) یا سیگنال ولتاژ (معمولا 5-1 V) به اتاق کنترل ارسال می کنند.

3-سوئیچ‌ها (Switches)

 

سوئیچ ها، همانگونه که از اسمشان مشخص است، جهت سوئیچ(قطع و وصل کردن) کمیت های فیزیکی استفاده می شود تا کمیت مورد نظر کنترل شده و سیستم وارد مرحله ی بحرانی نشود.

 

 

1.کنترل‌کننده‌ها (Controllers)

 

کنترل کننده ها جهت رساندن مقدار کمیت های فیزیکی به مقادیر مطلوب(مقادیر مورد نظر) و صفر شدن خطای موجود استفاده می شوند.

از جمله مهمترین و پرکاربرذترین این کنترل کننده می توان به PID اشاره کرد که در حدود بیش از 90 درصد کنترل کننده های موجود در صنعت از این نوع می باشند.

کنترل کننده PID را هم به صورت یک تجهیز مستقل تهیه نمود و هم به صورت یک منطق (برنامه) در PLC  پیاده سازی نمود.

 

2.عملگرها (Actuators)

عملگر ها، ادواتی هستند که فرمان مورد نظر(سیگنال کنترلی) را از کنترل کننده دریافت نموده و متناسب با آن سیگنال عمل می کنند

از جمله مهمترین و پرکاربردترین عملگر های مورد استفاده در صنایع مختلف می توان به شیرهای کنترلی اشاره کرد که جهت کنترل یا قطع و وصل جریان سیال استفاده می شوند

در کنار این شیرهای کنترلی از تجهیزات دیگری نظیر محدک (Actuator) , Positioner و… استفاده می شود.

 

ابزارهای دقیق در انواع مختلف صنایع و حوزه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این ابزارها عموماً برای اندازه‌گیری دقیق، کنترل کیفیت، تجزیه و تحلیل داده‌ها، اندازه‌گیری فشار، دما، سرعت، ویسکوزیته و سایر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این ابزارها می‌توانند از انواع مختلف باشند، از دستگاه‌های پیشرفته الکترونیکی گرفته تا تجهیزات مکانیکی و اپتیکال.

به عنوان مثال، دستگاه‌های اندازه‌گیری فشار، ترمومترها، روبشناس‌ها و دستگاه‌های آزمایشگاهی تنها چند نمونه از ابزارهای دقیق هستند.به این منظور از ابزار دقیق در صنایع متفاوتی از جمله موارد زیر استفاده می شود

1. صنعت نفت و گاز
2. صنعت شیمی و پتروشیمی
3. نیروگاه های برق
4. صنعت داروسازی
5. صنعت غذا و نوشیدنی
6. تجهیزات نظامی
7. صنایع فولاد
8. صنایع سیال
9. تاسیسات دریایی و کشتی سازی
10. دستگاه های تصفیه آب

اگر می خواهید با هر کدام از کاربرد های ابزار دقیق آشنا شوید پس ادامه این مقاله را از دست ندهید.

 

کاربرد ابزار دقیق در صنعت نفت و گاز

 

 

1. اندازه گیری فشار، دما مربوط به لوله های انتقال سیال (نفت و گاز)
2. اندازه گیری جریان سیال عبوری در لوله های انتقال سیال
3. اندازه گیری سطح و فشار مخازن ذخیره نفت و فراورده های نفتی
4. تشخیص گازهای نشتی از مخازن و لوله ها به منظور جلوگیری از انفجار در سایت

 

کاربرد ابزار دقیق در صنایع شیمی و پتروشیمی

 

 

1. اندازه گیری دبی حجمی و جرمی سیالات( رنگ، اسید و باز، مواد پلیمری و…)
2. اندازه گیری فشار و دمای مربوط به مخازن و راکتور های مورد استفاده در این صنعت
3. اندازه گیری کمیت هایی نظیر PH، رسانایی، غلظت و…
4. اندازه گیری سطح مخازن ذخیره سازی مواد اولیه و فرآورده ها

کاربرد ابزار دقیق در نیروگاه های تولید برق

 

 

1. از آب موجود در چرخه ی بخار نیروگاه حرارتی (نیروگاه بخار) در اکثر موارد باید درصد خلوص بالایی داشته باشد لذا اندازه گیری پارامتر هایی نظیر PH، هدایت الکتریکی، اکسیژن محلول و … مهم است که در این راستا از تجهیزات و سنسور های ابزار دقیق استفاده می کنند.
2. اندازه گیری فلوی حجمی و جرمی گازوئیل ورودی به بویلر در نیروگاه ها توسط فلومتر های ابزار دقیق صورت می گیرد.
3. اندازه گیری سطح مربوط به مخازن دخیره سوخت و آب
4. اندازه گیری دما و فشار بویلر که جزو پارامتر های مهم و حیاتی در نیروگاه به شمار می روند خصوصا جهت حفظ ایمنی
5. اندازه گیری دمای مربوط به سیم پیچ های ماشین های الکتریکی نظیر ترانسفورماتور و ژنراتور
6. اندازه گیری فشار توربین جهت نشان دادن وضعیت آن

کاربرد ابزار دقیق در صنایع داروسازی

 

 

1. در صنایع دارویی جهت استریل کردن تجهیزات از دستگاهی به نام اتوکلاو (Auto Clave) استفاده می کنند. این به صورتی است که معمولا دما، فشار در اتوکلاو بالاست و اندازه گیری آنها نیز اهمیت زیادی  دارد.لذا برای اندازه گیری این پارامتر ها از سنسور های فشار و دما استفاده می نمایند.
2. تشخیص و نظارت بر گازهای سمی و قابل اشتعال در مناطق تولید دارو
3. اندازه گیری فشار و دما و نظارت بر مقادیر آنها جهت  نزدیک شدن دارو ها به استاندارد های مورد نیاز
4. اندازه گیری کمیت هایی نظیر PH، رسانایی، اکسیژن محلول، ORP و …
5. اندازه گیری سطح و فشار مربوط به مخازن ذخیره سازی مواد اولیه و محصولات
6. اندازه گیری دما و فشار در راکتور های مورد استفاده در این صنعت

کاربرد ابزار دقیق درصنایع غذا و نوشیدنی

 

 

 

1. استفاده از سنسورهایی نظیر لودسل جهت دستیابی به دقت پر کردن و بسته بندی
2. استفاده از تجهیزات اندازه گیری جریان سیال جهت اندازه گیری سیالاتی نظیر آب، شربت ها، مواد افزودنی
3. اندازه گیری کمیت هایی نظیر PH و ORP با استفاده از تجهیزات ابزار دقیق امکان پذیر است.
4. اندازه گیری سطح سیلو های دخیره مواد غذایی
5. در اتوماسیون مربوط به کارخانجات جهت عملیاتی نظیر شمارش محصولات از سنسور های خازنی یا نوری استفاده می شود.
6. اندازه گیری و کنترل و نمایش کمیت هایی نظیر دما، فشار که در راکتور های موجود در خط تولید مواد غذایی از اهمیت زیادی برخوردارند، توسط تجهیزات ابزار دقیق صورت می پذیرد.

کاربرد ابزار دقیق در صنایع فولاد

 

 

1. یکی از واحد های مهم کارخانه های فولاد کوره های حرارتی آن می باشد که جهت اندازه گیری دما در این کوره ها از تجهیزات ابزار دقیق استفاده می شود.
2. جهت اندازه گیری جریان سیال در لوله های انتقال سیال از تجهیزات ابزاردقیق استفاده می شود.
3. جهت نظارت بر ضخامت ورق های تولیدی کارخانه های تولید فولاد از ابزار دقیق استفاده می شود.

کاربرد ابزار دقیق درصنایع سیمان

 

 

1. اندازه گیری سطح در مخازن مواد خام و سیلو های ذخیره سیمان
2. اندازه گیری پارامتر های کیفی آب نظیر PH، DO، رسانایی و …
3. اندازه گیری میزان سوخت مصرفی کوره سیمان توسط فلومتر ها
4. اندازه گیری فشار و دمای دیگ های بخار

کاربرد ابزار دقیق در ایستگاه های تصفیه آب

 

 

1. برای اندازه گیری میزان جریان سیال (آب) از فلومتر های ابزار دقیق استفاده می کند.
2. اندازه گیری PH آب (که درصد اسیدی یا بازی بودن را نشان می دهد) در فرآیندهای تصفیه آب بسیار مهم است که جهت اندازه گیری آن از تجهیزات ابزار دقیق استفاده می نمایند.
3. یکی از شاخص های دیگر کیفیت آب TDS یا کل مواد جامد محلول می باشد که به مفهوم مجموع غلظت همه یون های موجود در آب می باشد جهت اندازه گیری این شاخص از ابزار دقیق به نام TDS متر استفاده می شود
4.  DO یا میزان اکسیژن حل شده در آب از دیگر پارامتر های مهم کیفیت آب می باشد که جهت اندازه گیری آن از تجهیز ابزار دقیقی به نام DO متر استفاده می شود.
5. EC یا هدایت الکتریکی یکی دیگر از پارامتر های مهم کیفیت آب می باشد که جهت اندازه گیری آن از تجهیز ابزار دقیقی به نام EC متر استفاده می شود.
6. جهت اندازه گیری فشار مخازن تصفیه خانه ها از تجهیزات فشار ابزار دقیق استفاده می شود.

شرکت فرتاک ایمن ویژن با بیش از دو دهه سابقه در تأمین تجهیزات ابزار دقیق و کنترل، به‌عنوان تامین کننده تجهیزات ابزار دقیق از برندهای معتبر جهانی و وارد کننده تجهیزات ابزار دقیق صنعتی، انواع محصولات تخصصی این حوزه را ارائه می‌دهد. این شرکت در پروژه‌های نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، داروسازی و… مشارکت گسترده‌ای داشته است.

تجهیزات پرتابل ابزار دقیق یکی از ابزارهای بسیار مفید برای کارشناسان فنی هستند که امکان کالیبراسیون، تست و اندازه‌گیری در محل را فراهم می‌کنند. این تجهیزات در سایت‌های صنعتی، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و صنایع فولاد بسیار کاربردی‌اند.

علم Instrumentattion در واقع علم اندازه گیری و کنترل متغیر های فرآیند(کمیت های فیزیکی) نظیر دما، فشار، جریان سیال و ارتفاع سیال و …می باشد.

معمولا Instrumentattion در کنار واژه کنترل نیز استفاده می شود. مهندسی ابزار دقیق معمولا در عناوین مختلف زیر در ایران ارائه می شود:

کاردانی ناپیوسته برق-رشته الکترونیک و ابزار دقیق
کارشناسی ناپیوسته برق-مهندسی کنترل-گرایش ابزار دقیق
کارشناسی ناپیوسته مهندسی فناوری کنترل-گرایش ابزار دقیق
کارشناسی ارشد ناپیوسته-مهندسی ابزار دقیق و اوتوماسیون صنایع نفت

شرکت فرتاک ایمن ویژن تامین کننده تجهیزات ابزار دقیق است، برای خرید و سفارش محصولات ما با شماره 02188800719 در ارتباط باشید

ابزار دقیق صنعتی، پایه و اساس تمام فرایندهای کنترل و اندازه‌گیری در صنایع مختلف است. از صنایع نفت و گاز تا پتروشیمی، پالایشگاه‌ها، فولاد، داروسازی و غذایی، هیچ فرایندی بدون ابزار دقیق قابل اتکا و ایمن نخواهد بود. انتخاب و استفاده از تجهیزات ابزار دقیق مناسب، و اطمینان از کالیبراسیون دقیق آن‌ها، تأثیر مستقیمی بر کیفیت، بهره‌وری و ایمنی در محیط‌های صنعتی دارد.

اگر به دنبال مشاوره تخصصی یا خرید تجهیزات ابزار دقیق هستید، با تیم مهندسی فرتاک ایمن ویژن در تماس باشید.

📞 برای مشاوره، استعلام قیمت یا دریافت کاتالوگ محصولات ابزار دقیق، همین حالا با کارشناسان فرتاک ایمن ویژن تماس بگیرید.

📧 info@fartakimen.com

🌐 www.fartakimen.com

1. ابزار دقیق چیست و چه کاربردی در صنایع مختلف دارد؟

ابزار دقیق مجموعه‌ای از تجهیزات برای اندازه‌گیری، کنترل و نظارت بر پارامترهای فیزیکی مثل دما، فشار، سطح و جریان در فرایندهای صنعتی است. این ابزارها در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، غذایی و داروسازی کاربرد حیاتی دارند.

2. تفاوت بین گیج، ترانسمیتر و سوئیچ در ابزار دقیق چیست؟

گیج فقط نمایش می‌دهد، ترانسمیتر سیگنال ارسال می‌کند، و سوئیچ وقتی پارامتر از حد مجاز رد شود، واکنش نشان می‌دهد. هر کدام کاربرد خاصی در سیستم‌های ابزار دقیق دارند.

3. تجهیزات ابزار دقیق پرتابل چه مزایایی دارند؟

تجهیزات پرتابل امکان تست، بررسی و کالیبراسیون را به‌صورت سریع و در محل فراهم می‌کنند؛ به‌خصوص در محیط‌های صنعتی دشوار یا مکان‌هایی که نصب تجهیزات ثابت سخت است.

4. چگونه تجهیزات ابزار دقیق مناسب برای یک پروژه صنعتی انتخاب کنیم؟

انتخاب بر اساس نوع پارامتر مورد اندازه‌گیری، محیط عملیاتی (مثلاً خطر انفجار یا دما و رطوبت بالا)، دقت مورد نیاز و برند یا استانداردهای موجود انجام می‌شود.

5. آیا کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق ضروری است؟

بله، کالیبراسیون دقیق و دوره‌ای باعث افزایش دقت، کاهش خطا، و اطمینان از عملکرد صحیح تجهیزات در محیط‌های صنعتی می‌شود.

6. فرتاک ایمن ویژن چه برندهایی را در زمینه ابزار دقیق تأمین می‌کند؟

این شرکت انواع تجهیزات از برندهای معتبر بین‌المللی را تأمین می‌کند. برای دریافت لیست برندها یا مشاوره خرید، می‌توانید با کارشناسان فنی تماس بگیرید.