انواع دتکتور حرارتی

 

دتکتور چیست؟

دتکتور (Detector) به دستگاه یا حسگری اطلاق می‌شود که برای شناسایی، اندازه‌گیری یا تشخیص یک نوع خاص از سیگنال، ماده، یا تغییرات در محیط طراحی شده است.

دتکتورها در انواع مختلفی وجود دارند و می‌توانند برای کاربردهای مختلفی استفاده شوند.

برخی از انواع رایج دتکتورها عبارتند از:

  • دتکتورهای حرارتی: برای اندازه‌گیری دما یا تغییرات حرارتی استفاده می‌شوند.
  • دتکتور شعله: برای شناسایی شعله یا آتش طراحی شده است. این دتکتورها معمولاً در سیستم‌های ایمنی و امنیتی استفاده می‌شوند تا خطرات ناشی از آتش‌سوزی را شناسایی کرده و به سرعت واکنش نشان دهند.
  • دتکتورهای گاز: برای شناسایی و اندازه‌گیری غلظت گازهای خاص در هوا به کار می‌روند، مانند دتکتورهای مونوکسید کربن.
  • دتکتور دود: معمولاً برای شناسایی دود ناشی از آتش‌سوزی طراحی شده‌اند. آن‌ها می‌توانند با استفاده از تکنولوژی‌های نوری یا یونیزاسیون دود را شناسایی کنند.
  • دتکتور گاز قابل حمل: این دتکتورها برای شناسایی گازهای خطرناک مانند گاز طبیعی (متان)، مونوکسید کربن، پروپان و دیگر گازهای سمی طراحی شده‌اند.
  • دتکتورهای حرکت: برای شناسایی حرکت افراد یا اشیاء در یک منطقه خاص استفاده می‌شوند.
  • دتکتورهای صوتی: برای شناسایی صداها و تغییرات صوتی به کار می‌روند.
  • دتکتورهای رادیویی: برای شناسایی و اندازه‌گیری امواج رادیویی و الکترومغناطیسی استفاده می‌شوند.
  • دتکتورهای نوری: برای شناسایی نور یا تغییرات در شدت نور به کار می‌روند. این نوع دتکتورها معمولاً در دوربین‌ها و سیستم‌های امنیتی استفاده می‌شوند.

در ادامه با دتکتور حرارتی بیشتر آشنا می شویم:

دتکتور حرارتی چیست؟

دتکتور حرارتی یکی از روش های آشکارسازی آتش می باشد که عملکرد آنها بر اساس تشخیص حرارتی است که در زمان آتش سوزی توسط آتش تولید می شود. آتش یکی از ارزشمندترین کشفیات بشر است.

با این حال، عدم کنترل آن در برخی مواقع، می‌تواند خطر جانی و مالی سنگینی به همراه داشته باشد.

با توجه به اهمیت جلوگیری از خسارات در هنگام وقوع حریق‌های ناخواسته، استفاده از سیستم‌های کشف اعلام حریق مورد توجه قرار گرفته است.

امروزه، یکی از موارد مهم در ساختمان‌های مسکونی، تجاری، صنعتی، مدارس، بیمارستان‌ها، هتل‌ها و سایر بخش‌ها، به‌کارگیری سیستم‌های کشف و اعلام حریق است.

با استفاده از سامانه‌های کشف و اعلام حریق، می‌توان محل حریق را به‌سرعت شناسایی و از خسارات مالی و جانی جلوگیری کرد.

وظیفه اصلی سیستم‌های کشف و اعلام حریق شناسایی وقوع حریق و اطلاع به افراد یا سیستم‌های خودکار جهت اطفاء حریق و نجات از محل وقوع حریق است.

در ادامه انواع آَشکارسازهای حرارتی از نظر نحوه عملکرد و نوع سنجش مورد بررسی قرار می گیرند و علاوه بر آن کاربرد هر کدام نیز بیان می شود. پس لطفا تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

 

همچنین بخوانید: دتکتور گاز هانیول XCD

 

طرز کار دتکتور حرارتی

آشکارسازهای حرارتی (Heat Detector) با تشخیص حرارت ناشی از آتش، متوجه وقوع آتش شده و بدین ترتیب با تحریک یک آلارم یا فعالسازی سیستم اعلام حریق از گسترش آتش جلوگیری می نماید.

  1. سنسور حرارتی: این دتکتورها دارای یک سنسور حساس به دما هستند که تغییرات حرارتی را اندازه‌گیری می‌کند.
  2. تغییر در دما: وقتی که دما در محیط تغییر می‌کند و به مقداری تعیین‌شده توسط تنظیمات دتکتور می‌رسد، دتکتور فعال می‌شود.
  3. اعلان و هشدار: پس از فعال شدن دتکتور، یک سیگنال یا هشدار به سیستم هشداردهی ارسال می‌شود.
  4. اقدامات ایمنی: با دریافت این هشدار، اقدامات ایمنی مثل فعال‌سازی آژیرها یا اقدامات اطفاء حریق صورت می‌گیرد.

انواع دتکتور حرارتی از نظر عملکرد

دتکتور حرارتی میله ای Fenwal مدل D-A-Fdetector چیست
دتکتور حرارتی میله ای Fenwal مدل D-A-F
ویژگی دتکتور حرارتی ثابت (Fixed Heat Detector) دتکتور حرارتی افزایشی (Rate Of Rise Heat Detector)
نحوه عملکرد فعال شدن در یک دمای مشخص حساس به افزایش سریع دما
حساسیت کم به تغییرات ناگهانی بالا به تغییرات سریع دما
کاربرد مناسب برای مکان‌هایی با تغییرات حرارتی کم مناسب برای محیط‌هایی با نوسانات سریع دما
مزایا دقت بالا در تشخیص حرارت بالا، مناسب برای محیط‌های پایدار واکنش سریع به تغییرات دما، کاهش احتمال هشدار اشتباه
معایب تأخیر در تشخیص در صورت افزایش تدریجی دما احتمال فعال شدن در صورت تغییرات ناگهانی اما غیرخطرناک دما
محل استفاده صنعت نفت و گاز، آشپزخانه‌ها، رستوران‌ها، انبار و کارگاه‌ها انبارها، محیط‌های صنعتی، کارخانجات، کارگاه‌ها، آشپزخانه‌ها و رستوران‌ها

هر دو نوع دتکتور برای تشخیص آتش‌سوزی مؤثر هستند، اما انتخاب بین آن‌ها بستگی به نوع محیط و نیازهای خاص هر کاربرد دارد.

1-دتکتور حرارت ثابت (Fixed Heat Detector)

در طراحی آشکارساز های حرارتی ثابت از دو فلز با ضریب انبساط حرارتی متفاوت استفاده می شود که در اثر تغییر دما، یکی از این دو فلز منبسط شده و با فعال سازی یک آلارم وجود آتش را گزارش می دهد.

در طراحی این دتکتور ها فرض بر ناشی شدن حرارت زیاد در هنگام وقوع آتش در نظر گرفته شده است،

کاربرد دتکتور حرارتی ثابت

از این نوع دتکتور در جایی که تغییرات حرارت زیادی نداشته باشیم و حرارت ایجاد شده مقدار زیادی داشته باشد و در مکان‌ها و صنایعی که شرایط خاصی وجود دارد مانند صنعت نفت و گاز، آشپزخانه‌ها و رستوران‌ها، انبار و کارگاه،.. و دتکتورهای دودی به خوبی عمل نمی‌کنند، استفاده می نماییم.

 

2-دتکتور حرارتی افزایشی(Rate Of Rise Heat Detector):

اساس و پایه این روش استفاده از الگوی افزایش حرارت در شکل گیری آتش می باشد.

در واقع این دتکتورها نسبت به افزایش دمای محیط حساس بوده و اگر سرعت افزایش دمای محیط از حدی بالاتر برود، آن را به منزله وقوع آتش در نظر می گیرد.

اساس عملکرد این دتکتورها به این صورت است که از دو حسگر دمایی که یکی از آنها درون محفظه دتکتور و دیگری در ارتباط با هوای محیط می باشد استفاده می شود،

حال اگر تغییرات دما کند باشد هر دو حسگر تقریبا یک دما را حس کرده،

اما اگر افزایش دمای محیط سریع باشد مقداری که دو حسگر نشان می دهند یکسان نیست چرا که؛ حسگر درون محفظه دیرتر این اختلاف حرارت را نشان می دهد.

کاربرد دتکتور حرارتی افزایشی

در صنایع و مکان‌های خاصی مانند انبارها و محیط‌های صنعتی، کارخانجات و کارگاه‌ها، آشپزخانه‌ها و رستوران‌ها و… برای تشخیص تغییرات سریع دما و افزایش ناگهانی حرارت به کار می‌رود.

دتکتور حرارتی افزایشی به عنوان یک ابزار ایمنی حیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا به سرعت به تغییرات دما و حرارت واکنش نشان دهد و اقدامات ایمنی مناسب انجام شود.

 

تفاوت دتکتور حرارتی ثابت و افزایشی

تفاوت دتکتورهای حرارتی ثابت و افزایشی به نحوه عملکرد و حساسیت آن‌ها نسبت به تغییرات دما مربوط می‌شود. در زیر توضیح مختصری درباره هرکدام آمده است:

 

ویژگی دتکتور حرارتی ثابت دتکتور حرارتی افزایشی
نحوه عملکرد فعال شدن در یک دمای مشخص حساس به افزایش سریع دما
حساسیت کم به تغییرات ناگهانی بالا به تغییرات سریع دما
کاربرد مناسب برای مکان‌هایی با تغییرات حرارتی کم مناسب برای محیط‌هایی با نوسانات سریع دما

 

هر دو نوع دتکتور برای تشخیص آتش‌سوزی موثر هستند، اما انتخاب بین آن‌ها بستگی به نوع محیط و نیازهای خاص هر کاربرد دارد.

برای شناخت کارکرد آشکارساز های حرارتی ثابت و افزایشی فیلم زیر را از دست ندید:

 

 

انواع دتکتور حرارتی از نظر نوع سنجش حرارت

 

ویژگی دتکتور حرارتی نقطه‌ای (Spoted Heat Detector) دتکتور حرارتی خطی (Linear Heat Detector)
نحوه عملکرد تشخیص حرارت در یک نقطه خاص (گسسته) تشخیص حرارت در امتداد یک مسیر (پیوسته)
حساسیت محدود به شعاع مشخص در یک نقطه حساس به تغییرات دما در سراسر طول کابل
کاربرد مناسب برای فضاهای کوچک و نقاط خاص مناسب برای فضاهای گسترده و طولانی
مزایا دقت بالا در تشخیص حرارت در یک نقطه خاص پوشش وسیع‌تر و مناسب برای مسیرهای طولانی
معایب پوشش محدود و نیاز به نصب چندین سنسور در فضاهای بزرگ هزینه نصب و نگهداری بیشتر در برخی موارد
محل استفاده آشپزخانه‌ها، موتورخانه‌ها، فضاهای کوچک تونل‌ها، معادن، پارکینگ‌ها، انبارها

 

انتخاب بین دتکتورهای حرارتی نقطه‌ای و خطی بستگی به نوع محیط و نیازهای حفاظتی دارد. برای فضاهای کوچک دتکتور نقطه‌ای مناسب‌تر است، در حالی که دتکتور خطی برای محیط‌های گسترده و دارای محدودیت نصب گزینه بهتری محسوب می‌شود.

1-دتکتور حرارتی نقطه ای(Spoted Heat Detector):

دتکتور حرارتی نقطه ای

این نوع آشکار سازها نسبت به ایجاد آتش در یک محدوده خاص( شعاع تشخیص) حساسیت نشان می دهند و عملا نحول کار آنها به صورت گسسته می باشد.

کاربرد دتکتور حرارتی نقطه ای

در شرایط خاصی که نیاز به تشخیص نقاط خاص در یک محیط داریم، استفاده می‌شود.

این دتکتورها به صورت محلی در یک نقطه مشخص نصب می‌شوند و در صورت افزایش دما در آن نقطه به علت حریق یا وضعیت خطرناک دیگر، واکنش نشان می‌دهند.

از این نوع آشکارسازها معمولا در فضاهای کوچک نظیر آشپزخانه ها یا موتورخانه ها و… استفاده می شود.

2- دتکتور حرارتی خطی(Linear Heat Detector):

دتکتور حرارتی خطی

حساسیت سنسور این آشکارساز به شکل خطی است و به تغییرات دمایی در هر جای این مسیر حساس است.

در واقع این آشکارسازها شبیه به کابل برق می باشند و به دو نوع کلی آنالوگ و دیجیتال تقسیم بندی میشوند:

نوع آنالوگ این دتکتورها از 4 رشته سیم تشکیل می شوند که دو رشته از آنها جهت سنجش پیوسته مقاومت کابل و دو رشته دیگر جهت سنجش پیوستگی کابل استفاده می شوند.

در مقابل نوع دیجیتال این دتکتورها دارای 2 رشته سیم می باشند که این دو رشته نسبت به دمای خاصی حساس بوده و اگر دما از حدی بالاتر برود مانند یک سوییچ قطع و وصل عمل می کنند.

کاربرد دتکتور حرارتی خطی

از این آشکارسازها در مکان هایی که محدودیت فضا جهت نصب داریم یا محیط های با وسعت زیاد استفاده می شود،

که در امتداد یک خط یا کابل نصب می‌شود و تغییرات دما را در این خط به صورت مستقیم تشخیص می‌دهد.

این نوع دتکتورها به دلیل خصوصیات خاص خود در برخی محیط‌ها و کاربردهای خاص مانند تونل ها و معادن، پارکینگ ها و انبار و…به کار می‌روند.

نتیجه‌گیری

دتکتورها ابزارهای حیاتی برای شناسایی و هشدار در برابر خطرات مختلف از جمله آتش، گاز، حرکت و امواج نوری هستند.

دتکتورهای حرارتی نیز در دسته‌بندی‌های مختلف برای کاربردهای متنوعی طراحی شده‌اند که بسته به نوع محیط و نیاز ایمنی، نوع مناسب آن انتخاب می‌شود.

شرکت فرتاک ایمن ویژن فروش تجهیزات ابزار دقیق را برعهده دارد، برای اطلاع از قیمت دتکتور حرارتی با کارشناسان فروش ما با شماره 88800705-88800719 تماس حاصل فرمایید.

دتکتور حرارتی pdf

سوالات متداول

1.دتکتور چیست و چه کاربردی دارد؟

دتکتور دستگاهی است که برای شناسایی، اندازه‌گیری یا تشخیص تغییرات محیطی مانند حرارت، گاز، دود یا حرکت استفاده می‌شود.

2.دتکتورهای حرارتی چگونه کار می‌کنند؟

دتکتورهای حرارتی با تشخیص تغییرات دما در محیط فعال شده و هشدار لازم را ارسال می‌کنند.

3.دتکتور حرارتی ثابت چه تفاوتی با دتکتور حرارتی افزایشی دارد؟

دتکتور حرارتی ثابت زمانی فعال می‌شود که دما از یک مقدار مشخص فراتر رود. دتکتور حرارتی افزایشی زمانی هشدار می‌دهد که افزایش دما به‌صورت ناگهانی و سریع رخ دهد.

4.دتکتورهای حرارتی در چه مکان‌هایی استفاده می‌شوند؟

این دتکتورها در ساختمان‌های مسکونی، صنعتی، انبارها، آشپزخانه‌ها، رستوران‌ها و مکان‌هایی که احتمال افزایش ناگهانی دما وجود دارد، نصب می‌شوند.

5.دتکتورهای حرارتی چه مزایایی دارند؟

واکنش سریع به افزایش دما، کاهش هشدارهای کاذب در مقایسه با دتکتورهای دود، مناسب برای محیط‌هایی که دتکتور دود عملکرد ضعیفی دارد (مانند آشپزخانه‌ها و محیط‌های پر گردوغبار)

6. آیا دتکتور حرارتی نیاز به نگهداری دارد؟

بله، این دتکتورها باید به‌صورت دوره‌ای بررسی و تمیز شوند تا دقت عملکرد آن‌ها حفظ شود.

7.دتکتورهای حرارتی را کجا باید نصب کرد؟

در سقف یا قسمت‌های بالایی دیوار، دور از دریچه‌های تهویه و مکان‌هایی که دما به‌طور طبیعی تغییر زیادی دارد.

8. آیا دتکتور حرارتی به سیستم اعلام حریق متصل می‌شود؟

بله، دتکتورهای حرارتی معمولاً به سیستم‌های اعلام حریق متصل شده و در صورت افزایش دما، هشدار لازم را ارسال می‌کنند.

9.فرق دتکتور حرارتی نقطه‌ای با دتکتور خطی چیست؟

دتکتور نقطه‌ای در یک محدوده مشخص حساس به حرارت است. دتکتور خطی تغییرات دما را در طول یک کابل حسگر بررسی می‌کند و معمولاً در محیط‌های بزرگ‌تر مانند انبارها کاربرد دارد.

10.آیا دتکتورهای حرارتی می‌توانند به اشتباه هشدار دهند؟

بله، در صورتی که در محل‌هایی با نوسانات دمایی زیاد یا نزدیک منابع گرمایی نصب شوند، ممکن است هشدارهای کاذب ایجاد شود.

لطفا به این مقاله امتیاز بدهید

پیشنهاد میکنم بخوانید

3 پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فرتاک ایمن ویژن